Στο κέντρο της Θεσσαλονίκης το τελευταίο εξάμηνο έκλεισαν δύο μεγάλα, γνωστά βιβλιοπωλεία, ο «Παπασωτηρίου» στη Γρηγορίου Παλαμά και ο «Ελευθερουδάκης» στην Παραλία – για να αναφερθούμε μόνο σε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Σε έναν επαγγελματικό χώρο που μοιάζει να προχωρά με γοργά βήματα προς την απορρύθμισή του, είκοσι ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία της Θεσσαλονίκης ενώνουν τις δυνάμεις τους, στο όνομα της αγάπης τους για το βιβλίο ως κοινωνικό αγαθό.
Με δράσεις όπως τη δημιουργία αφισών με πρόταγμα την υπεράσπιση του καλού βιβλίου, κοινά λογοτεχνικά δρώμενα και δημόσιες, ανοιχτές συζητήσεις για το μέλλον της ανάγνωσης – έχει ήδη προγραμματιστεί μία μέσα στο τριήμερο του φεστιβάλ «Art is Hard» στην Αποθήκη 9, στο λιμάνι – τα ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία απευθύνονται στο υποψιασμένο, βιβλιόφιλο κοινό, προσπαθώντας την ίδια στιγμή να βρουν τη θέση τους σε ένα χώρο που έχει κυριαρχηθεί τελευταία από παζάρια βιβλίου, εκποιήσεις τίτλων και «στοκατζίδικα».
Φαύλος κύκλος
Σε σχέση με την ανάγκη να πέσουν οι τιμές, προκειμένου ο καταναλωτής να μπορέσει να στριμώξει στον προϋπολογισμό του και την αγορά βιβλίων, ο βιβλιοπώλης – εκδότης Γιώργος Αλισάνογλου υποστηρίζει: «Κι εμείς είμαστε σύμφωνοι με τις χαμηλές τιμές στα βιβλία κ.λπ. Ξεχνάμε, όμως, πως όταν ένα συγκεκριμένο βιβλίο εξαντλήσει την έκδοσή του, τότε –αργά ή γρήγορα- θα έρθει ο καιρός που θα χρειαστεί να ανατυπωθεί. Ο εκδότης τότε θα πρέπει άπαξ και το τυπώσει να το τιμολογήσει περίπου στην τιμή της πρώτης του κυκλοφορίας. Αυτόματα το βιβλίο αποκλείεται από την αγορά, ή τουλάχιστον από ένα σεβαστό μέρος της αγοράς, μιας και ο αναγνώστης θα περιμένει να πέσει ξανά η τιμή του κατά 70% ή 80% - ή να το βρει σε κάποιο παζάρι ή στοκατζίδικο. Ετσι, ευτελίζεται και το βιβλίο και ο συγγραφέας και ο μεταφραστής. Κάπου εδώ σπάει η αλυσίδα που συνιστά την κυκλοφορία ενός βιβλίου. Ο μικρός - ανεξάρτητος βιβλιοπώλης αναζητά τις ρωγμές που υπάρχουν ακόμα στην αγορά, για να πείσει τους αναγνώστες που συνεχίζουν να στηρίζουν το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς».
Παρόλο που οι βιβλιοπώλες δεν είναι αντίθετοι με τη διεξαγωγή παζαριών, διαμαρτύρονται για την πραγματοποίηση του τωρινού bazaar στο εμπορικό κέντρο «Πλατεία», στην καρδιά του κέντρου της πόλης, μόλις πέντε μήνες μετά το τελευταίο. «Αυτό που με πειράζει περισσότερο είναι ότι οι αναγνώστες, βλέποντας τις τιμές της εκποίησης, νομίζουν ότι εμείς έχουμε τεράστια περιθώρια κέρδους και δε ρίχνουμε τις τιμές μας. Ετσι απαξιώνεται το ίδιο το προϊόν», υπογραμμίζει στον «ΑτΚ» ο βιβλιοπώλης Αντώνης Ελευθεράκης.
Η άλλη πλευρά
Στη θερμή ανταπόκριση του κόσμου οφείλεται, κατά τον Νίκο Μπαζίνα, υπεύθυνο του παζαριού βιβλίου που διεξάγεται αυτές τις μέρες στη Θεσσαλονίκη, η πραγματοποίηση ενός δεύτερου σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Σε ερώτηση σχετική με τους κινδύνους να ευτελιστεί το βιβλίο εξεαιτίας της πολύ χαμηλής τιμής, τονίζει: «Είμαστε εκδότες, αγαπούμε το βιβλίο, είμαστε μέρος μίας κοινής αλυσίδας με τους βιβλιοπώλες. Πώς είναι δυνατόν να το ευτελίζουμε εμείς; Στα παζάρια έχουμε βιβλία τα οποία βρίσκονταν στις αποθήκες και θα καταστρέφονταν. Από την άλλη, έχουμε ανθρώπους που έρχονται και μας ζητούν να κρατήσουμε βιβλίο των 2 ευρώ, μέχρι να βρουν τα λεφτά να το αγοράσουν. Γιατί να μη διαθέσουμε αυτούς τους παλιούς τίτλους, λοιπόν; Εχουμε 150 εκδότες στο παζάρι. Σχέδον οι 50 από αυτούς θα αντιμετώπιζαν τον κίνδυνο του λουκέτου, αν δεν είχαμε την εναλλακτική της εκποίησης».

Προς ένα... δυστοπικό μέλλον;
Κι ενώ λειτουργούν ήδη, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, παραρτήματα με βιβλία stock, τουλάχιστον δύο μεγάλων βιβλιοπωλείων, τα μικρότερα, ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία πασχίζουν να επιβιώσουν. «Οδηγούμαστε, δυστυχώς. σε μία κατάσταση όπου θα υπάρχουν μόνιμα παζάρια από τη μία και τα βιβλιοπωλεία θα πωλούν, από την άλλη, μόνο τίτλους νέους – φετινούς και περσινούς, μια που στα παζάρια δεν επιτρέπεται να πωλούνται βιβλία της τελευταίας διετίας. Στο τέλος αυτές οι εκποιήσεις θα είναι η αιτία που θα εκλείψουν τα βιβλιοπωλεία. Ηδη έχουν κλείσει πάρα πολλά και γνωστά, όπως ο ''Παπασωτηρίου'' και ο ''Ελευθερουδάκης''. Δεν ξέρω καν αν αποδίδουν τα συγγραφικά δικαιώματα, όταν πουλάνε βιβλία 3 και 4 ευρώ», τονίζει ο Αλέξανδρος Μπαρμπουνάκης, γνωστός βιβλιοπώλης της Θεσσαλονίκης.


______________________________
ΤΗΣ ΧΑΪΔΩΣ ΣΚΑΝΔΥΛΑ
Δημοσ.: Κυριακή, 7 Απριλίου 2013 | ΑΓΓΕΛΙΟΦΟΡΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ
http://www.agelioforos.gr/default.asp?pid=7&ct=84&artid=174630