1922: Ο Οδυσσέας του James Joyce κυκλοφορεί στο Παρίσι σε 1.000 αντίτυπα προκαλώντας αντιδράσεις

Σαν σήμερα 2/2



1922: Ο Οδυσσέας του James Joyce κυκλοφορεί στο Παρίσι 

σε 1.000 αντίτυπα προκαλώντας αντιδράσεις. 

*από το: http://www.zougla.gr/page.ashx?pid=21&aid=100751

Joyce, James (1882-1941)

Ο James Augustine Aloysious Joyce (1882-1941) γεννήθηκε στο Δουβλίνο όπου έζησε ως τα φοιτητικά του χρόνια. Μετά από ένα πρώτο ταξίδι στο Παρίσι το 1902, εγκατέλειψε οριστικά την Ιρλανδία για να εγκατασταθεί στη Ζυρίχη, στην Τεργέστη και τελικά στο Παρίσι. Με δυσκολία και χάρη στην υποστήριξη του Έζρα Πάουντ κατόρθωσε να εκδώσει τα πρώτα του έργα, την ποιητική συλλογή "Chamber Music" το 1907 και τους "Δουβλινέζους" το 1914. Ακολούθησαν το "Πορτραίτο του καλλιτέχνη" το 1916 και το θεατρικό "Exiles". Η έκδοση του "Οδυσσέα" το 1922 τον καθιέρωσε ως τον συγγραφέα που έφερε επαναστατικές αλλαγές στη μορφή και τη δομή του μυθιστορήματος. Πλεγμένο γύρω από μια πολλαπλότητα συμβολισμών, το έργο του, με αποκορύφωμα το τελευταίο του μυθιστόρημα, "Finnegan΄s Wake" (1939), έχει ως κεντρικό ήρωα την ίδια τη γλώσσα, εξωθώντας το γλωσσικό πείραμα ως τα ακραία όρια της επικοινωνίας και τοποθετώντας τον Τζόυς στην πρωτοπορία των αναζητήσεων της μοντέρνας λογοτεχνίας. Στα ελληνικά έχουν επίσης κυκλοφορήσει τα έργα του "Νεκροί", "Τζιάκομο Τζόυς", "Ποιήματα", κ.ά.

Ο "Οδυσσέας" είναι ο απολογισμός μιας μοναδικής μέρας, της 16 Ιουνίου 1904. Ο χώρος είναι συγκεκριμένος, το Δουβλίνο. Ένας πολίτης αυτής της πόλης, ο Λεοπόλδος Μπλουμ, ξυπνάει το πρωί και φεύγει για τη δουλειά του. Οι κοινωνικές, οι επαγγελματικές και οι συναισθηματικές υποχρεώσεις του καθυστερούν την επιστροφή του μέχρι τις πρώτες ώρες της επόμενης ημέρας. 

Αυτή η αργοπορία επιστροφής δεν συνιστά τη μοναδική ομοιότητα με το αρχαϊκό του πρότυπο. Ο Λεοπόλδος Μπλουμ περνάει μέσα από μια αντιστοιχία περιπετειών ανάλογων μ' εκείνες του Οδυσσέα. Το κατέβασμα στον Άδη βρίσκει την αντιστοιχία του στην μετάβαση του Μπλουμ στο νεκροταφείο, το οποίο επισκέπτεται συνοδεύοντας στην τελευταία του κατοικία ένα φίλο που πέθανε απροσδόκητα. Το νησί του Αιόλου βρίσκει την αντιστοιχία του στα γραφεία μιας εφημερίδας, όπου φυσάνε όλοι οι άνεμοι. Οι Σειρήνες είναι τα κορίτσια του μπαρ του ξενοδοχείου Όρμοντ, στο οποίο καταφεύγει ο Μπλουμ για ένα καθυστερημένο γεύμα και ακούει από τη διπλανή αίθουσα μερικούς φίλους να τραγουδούν με την συνοδεία του πιάνου. Η σπηλιά του Κύκλωπα είναι το μπαρ Μπάρνεϋ Κίερναμ, όπου συχνάζει κάποιος φανατικός εθνικιστής που κατονομάζεται ως Πολίτης και που διακηρύσσει τη μισαλλοδοξία του απέναντι σε καθετί που δεν είναι ιρλανδέζικο και που προκαλεί ένα μικρής έκτασης πογκρόμ στον Μπλουμ ο οποίος είναι εβραϊκής καταγωγής. Η Κίρκη είναι ένα πορνείο της νυχτερινής πόλης, το οποίο επισκέπτεται ο Μπλουμ για να βοηθήσει ένα μισοπεθαμένο νεαρό που συνάντησε πριν λίγο και που νιώθει γι' αυτόν ένα ισχυρό αίσθημα πατρικής φροντίδας. 

Η δράση είναι ελάχιστη, όμως η τεχνική του "εσωτερικού μονόλογου" που επινοεί ο συγγραφέας για την έκθεση της αφήγησής του, του παρέχει την δυνατότητα να σχολιάσει με ακρίβεια και με λεπτομέρειες όλο το πλέγμα των σχέσεων των προσώπων που λαμβάνουν μέρος σ' αυτό το σε μικρογραφία έπος. Ο μεσήλικας κύριος Μπλουμ, καθώς και ο νεαρός Στήβεν Ντένταλους (που παίζει τον ρόλο του ομηρικού Τηλέμαχου), ανασυνθέτουν και επανεξετάζουν μέσα στους συλλογισμούς τους όλα τα προβλήματα που θίγει και ο Έλληνας ποιητής. Το ενδιαφέρον του σύγχρονου αναγνώστη εστιάζεται τόσο στις ομοιότητες του μύθου όσο και στις διαφορές και στις ανατροπές του, οι οποίες τον βοηθούν στην εξαγωγή συμπερασμάτων κατ' αρχήν για μια σύγκριση του κόσμου μας με τον κλασικό κόσμο και δεύτερον για την ανίχνευση της ηθικής και πνευματικής πορείας του σύγχρονου κόσμου μας μέσα στον οποίο ζούμε.