ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ
ΙΒ΄
Τρεις βράχοι λίγα καμένα πεύκα κι ένα ρημοκλήσικαι παραπάνω
το ίδιο τοπίο αντιγραμμένο ξαναρχίζει·
τρεις βράχοι σε σχήμα πύλης, σκουριασμένοι
λίγα καμένα πεύκα, μαύρα και κίτρινα
κι ένα τετράγωνο σπιτάκι θαμμένο στον ασβέστη·
και παραπάνω ακόμη πολλές φορές
το ίδιο τοπίο ξαναρχίζει κλιμακωτά,
ως τον ορίζοντα ως τον ουρανό που βασιλεύει.
Εδώ αράξαμε το καράβι να ματίσουμε τα σπασμένα κουπιά,
να πιούμε νερό και να κοιμηθούμε.
Η θάλασσα που μας πίκρανε είναι βαθιά κι ανεξερεύνητη
και ξεδιπλώνει μιαν απέραντη γαλήνη.
Εδώ μέσα στα βότσαλα βρήκαμε ένα νόμισμα
και το παίξαμε στα ζάρια.
Το κέρδισε ο μικρότερος και χάθηκε.
Ξαναμπαρκάραμε με τα σπασμένα μας κουπιά.
Το πραγματικό του όνομα ήταν Γεώργιος Σεφεριάδης. Γεννήθηκε στη Σμύρνη στις 13 Μαρτίου[1] του 1900 και ήταν ο πρωτότοκος γιος του Στέλιου και της Δέσπως (το γένος Γ. Τενεκίδη) Σεφεριάδη. Το 1906 αρχίζει η μαθητική του εκπαίδευση στο Λύκειο Χ. Αρώνη. Το 1914, εποχή κατά την οποία άρχισε να γράφει τους πρώτους στίχους του, με το ξέσπασμα του Μεγάλου Πολέμου κατά τη θερινή περίοδο του έτους, η οικογένεια μετανάστευσε στην Ελλάδα. Ο Γιώργος Σεφέρης ενεγράφη στο Πρότυπο Κλασσικό Γυμνάσιο Αθηνών, από το οποίο αποφοίτησε το 1917. Στις 14 Ιουλίου του ίδιου έτους, η μητέρα του μαζί με τους δύο γιους και την κόρη της Ιωάννα (μετέπειτα σύζυγο Κ. Τσάτσου) μετέβη στο Παρίσι, όπου ο πατέρας τους Στέλιος εργαζόταν ως δικηγόρος. Ο Γιώργος Σεφέρης έμεινε εκεί μέχρι το καλοκαίρι του 1924, ακολουθώντας σπουδές λογοτεχνίας και αποκτώντας το πτυχίο της Νομικής, οπότε μετέβη στο Λονδίνο για την τελειοποίηση των αγγλικών του εν όψει των εξετάσεων στο Υπoυργείο Εξωτερικών.
Το 1925 επιστρέφει στην Αθήνα και το 1927 διορίζεται στη διπλωματική υπηρεσία του Υπουργείου Εξωτερικών ως ακόλουθος πρεσβείας. Κατά το ίδιο έτος πεθαίνει η μητέρα του, Δέσπω. Τον Ιούλιο του 1928 δημοσιεύει στη Νέα Εστία, επώνυμα ως Γ. Σεφεριάδης, το "Μια βραδιά με τον Κύριο Τεστ", μετάφραση έργου του Βαλερί. Το 1929 συνοδεύει τον Εδουάρδο Εριό σε ταξίδι του στην Ελλάδα. Τον Μάιο του 1931 εκδίδεται με το ψευδώνυμο Γ. Σεφέρης η "Στροφή" και τον ίδιο χρόνο διορίζεται υποπρόξενος και έπειτα διευθύνων του ελληνικού Γενικού Προξενείου του Λονδίνου, όπου θα παραμείνει μέχρι και το1934. Τον Μάιο του 1932 δημοσιεύεται το έργο του Μια νύχτα στην ακρογιαλιά και τον Οκτώβριο η Στέρνα, αφιερωμένη στον Γιώργο Αποστολίδη. Το 1933 ο πατέρας του, Στέλιος, εκλέγεται Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών και εγγράφεται ως μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1934 ο Γ. Σεφέρης επιστρέφει στην Αθήνα και τον Ιανουάριο του 1935 αρχίζει η συνεργασία του με τις εκδόσεις Νέα Γράμματα, αναδημοσιεύοντας τη Στέρνα. Το 1936 διορίζεται πρόξενος στη Κορυτσά, όπου θα παραμείνει μέχρι το 1938. Στις 13 Φεβρουαρίου του 1937 δημοσιεύει στα Νέα Γράμματα επιστολή του περί της δημοτικής γλώσσας. Το 1938 μετατίθεται στην Αθήνα ως προϊστάμενος της Διεύθυνσης Εξωτερικού Τύπου του Υφυπουργείου Τύπου και Πληροφοριών.
Το 1941 ο Γιώργος Σεφέρης νυμφεύεται τη Μαρία Ζάννου και στις 22 Απριλίου το ζεύγος ακολουθεί την ελληνική κυβέρνηση, που μέσω Κρήτης στις 16 Μαΐου καταφθάνει στην Αίγυπτο και παραμένει στην Αλεξάνδρεια. Τον Αύγουστο ο Γιώργος Σεφέρης συνοδεύει την Πριγκίπισσα Διαδόχου Φρειδερίκη και τα δύο της παιδιά, Σοφία και Κωνσταντίνο, στο Γιοχάνεσμπουργκ και από εκεί στην Πραιτόρια υπηρετώντας στην εκεί Ελληνική Πρεσβεία μέχρι το 1942. Λόγω της διπλωματικής ιδιότητάς του, η ζωή του Γιώργου Σεφέρη χαρακτηριζόταν από συνεχείς μετακινήσεις. Έτσι, ως ακόλουθος κι αργότερα ως πρέσβης, υπηρέτησε σε πολλές ελληνικές πρεσβείες του εξωτερικού, γεγονός το οποίο καθόρισε σημαντικά το έργο του.
Αν και η παιδεία και εκπαίδευσή του του ήταν περισσότερο ευρωπαϊκή παρά ελληνική, εκείνος όχι μόνο δεν απαρνήθηκε την ελληνική λογοτεχνία, αλλά την καλλιέργησε σε βάθος με σκοπό να την ανανεώσει. Η ποίησή του επηρεάστηκε από τον Έλιοτ (T.S Elliot), τον Κλωντέλ, το Βαλερί και τον Πάουντ (Ezra Pound). Το γεγονός όμως που χάραξε ανεξίτηλα τη σφραγίδα του στη συνείδηση του ποιητή ήταν η εθνική καταστροφή του 1922 κι ο ξεριζωμός τουμικρασιατικού ελληνισμού.
Το 1963 η φήμη του Σεφέρη ξεφεύγει από τα εθνικά όρια και εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Καρπός της η βράβευσή του με το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας από τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών. Είναι ο πρώτος Έλληνας που τιμήθηκε με το παγκοσμίως ανώτερο βραβείο πνευματικής προσφοράς. Έως σήμερα ακολούθησε μόνο ο Οδυσσέας Ελύτης, το 1979. Το 1967 ηδικτατορία των Συνταγματαρχών κατέλυσε το Σύνταγμα στην Ελλάδα αναστέλλοντας τις ατομικές ελευθερίες. Ο Σεφέρης εκδηλώθηκε έντονα εναντίον της τόσο γραπτά όσο και με δημόσιες ρητές δηλώσεις του. Στις 28 Μαρτίου 1969 ο Σεφέρης μίλησε για πρώτη φορά δημόσια εναντίον της Χούντας και γι' αυτό το λόγο του αφαιρέθηκε ο τίτλος του πρέσβη επί τιμή, καθώς και το δικαίωμα χρήσης διπλωματικού διαβατηρίου.
Δύο χρόνια αργότερα, στις 20 Σεπτεμβρίου του 1971, ο Γιώργος Σεφέρης πέθανε και η κηδεία του εξελίχθηκε σε σιωπηρή πορεία κατά της δικτατορίας.[2] Μετά τον θάνατό του εκδόθηκε το προσωπικό του ημερολόγιο με τίτλο «Μέρες…» καθώς και το «Πολιτικό» του ημερολόγιο
Χαρακτηριστικά τnς ποίησης του Γ. Σεφέρη
Ποιητικές συλλογές
- Στροφή, Εστία, Αθήνα 1931
- Πάνω σ' έναν ξένο στίχο, Εστία, Αθήνα 1931
- Η Στέρνα, Εστία, Αθήνα 1932
- Σχέδια στο περιθώριο, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1935
- Μυθιστόρημα, Κασταλία, Αθήνα 1935
- Γυμνοπαιδία, ανάτυπο από Τα Νέα Γράμματα, Αθήνα 1936
- Τετράδιο Γυμνασμάτων (1928-1937), τυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940
- Ημερολόγιο καταστρώματος Α΄, τυπ. Ταρουσοπούλου, Αθήνα 1940
- Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, ιδιωτική έκδοση, Αλεξάνδρεια 1944
- Ημερολόγιο καταστρώματος Β΄, Ίκαρος, Αθήνα 1945
- Τελευταίος σταθμός, ανάτυπο από Το Τετράδιο, 1947
- Κίχλη, Ίκαρος, Αθήνα 1947
- Ημερολόγιο καταστρώματος Γ΄ (με τον τίτλο Κύπρον, οὗ μ'ἐθέσπισεν), Ίκαρος, Αθήνα 1955
- Τρία κρυφά ποιήματα, τυπ. Γαλλικού Ινστιτούτου, Αθήνα 1966
- Τετράδιο Γυμνασμάτων Β΄, Ίκαρος, 1976 (μεταθανάτια έκδοση)
Μυθιστορήματα
- Έξι νύχτες στην Ακρόπολη, Ερμής, Αθήνα 1974 (μεταθανάτια έκδοση)
- Βαρνάβας Καλοστέφανος, Μ. Ι. Ε. Τ., Αθήνα 2007 (μεταθανάτια έκδοση, ημιτελές)
Δοκίμια
- Δοκιμές, τυπ. Γιούλη, Κάιρο 1944
- Δοκιμές, Φέξης, Αθήνα 1962
- Εκλογή από τις Δοκιμές, Γαλαξίας, Αθήνα 1966
- Δοκιμές, Ίκαρος, Αθήνα 1992 (μεταθανάτια έκδοση)
Μεταφράσεις
- Θ. Σ. Έλιοτ, Η έρημη χώρα και άλλα ποιήματα, Ίκαρος, Αθήνα 1949
- Θ. Σ. Έλιοτ, Φονικό στην Εκκλησιά, Ίκαρος, Αθήνα 1963
- Αντιγραφές, Ίκαρος, Αθήνα 1965
- Άσμα Ασμάτων, χ.ε., Αθήνα 1965
- Η Αποκάλυψη του Ιωάννη, Ίκαρος, Αθήνα 1966
Βιβλιογραφία
- Ο Ποιητής Γ. Σεφέρης, του Ανδρέα Καραντώνη
- Ενάργεια και κατάφαση στη ποίηση Σεφέρη - Προσφορά στα 70 του χρόνια, του Λίνου Πολίτη, 28 Φεβρουαρίου 1970.
- Ο τόνος της φωνής του Σεφέρη, εκδ. Ίκαρος 1970.
- Ο αδελφός μου Γ. Σεφέρης, της Ιωάννας Τσάτσου Εστία 1973.¨
- Φθορά και Λόγος - Εισαγωγή στη ποίηση Σεφέρη, Εστία.
- Ο ποιητής και ο χορευτής, Κέδρος 1979.
- Ελληνισμός και Δύση στο στοχασμό του Σεφέρη, του Γ. Κιουρτσάκη 1979.
- Η στροφή του Σεφέρη, τόμος Α' 1981, τόμος Β' 1982, Γ' 1984 "Ζώδιο".
- Η ποίηση Σεφέρη και η κριτική μου, του Τ. Μαλάνου 1982.
- Μια συνάντηση, Σεφέρης Μακρυγιάννης, του Μ. Αλεξανδρόπουλου 1983.
- Τέσσερα μελετήματα για τον Σεφέρη, του Τ. Σινόπουλου 1984.
- Η ποίηση Σεφέρη - Μελέτες και Μαθήματα, του Δ.Ν. Μαρωνίτη 1984.
- Η πολιτική διάσταση της ποίησης Σεφέρη, του Ν. Ορφανίδη 1985.
- 17 κείμενα για τον Γ. Σεφέρη του Αλ. Αργυρίου 1986.
- Ο Βασιλιάς της Ασίνης - ανασκαφή ενός ποιήματος, του Γ. Γιατρομανωλάκη.
- Λορεντζάτος, Ζήσιμος: Τὸ χαμένο κέντρο (Γιὰ τὸν Σεφέρη), Μελέτες, Ἐκδόσεις Δόμος, Ἀθήνα 1994
- Γιώργος Σεφέρης:Το θεϊκό στην αναζήτηση του ανθρώπινου,του Θανάση Χατζόπουλου, Νέα Εστία, τομ.157, τ/χ.1776,(Μάρτιος 2005), σελ.428-438
- Γιώργος Σεφέρης. Περιμένοντας τον άγγελο, του Ρόντρικ Μπήτον, μετάφραση: Δημήτρης Δασκαλόπουλος, εκδ. Ωκεανίδα, Αθήνα 2003
Αλλες πηγές
- Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, Νέα Εστία, 15 Οκτωβρίου 1972, Τεύχος 1087, αφιέρωμα Γιώργος Σεφέρης
- Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, Γιώργος Σεφέρης
- Βιβλιονέτ, Σεφέρης Γιώργος
- Μάρθα Θωμαίδου - Μώρου, Έρευνες σε "Πηγές" των Ποιημάτων του Σεφέρη (διδακτορική διατριβή)
- Ο φωτογράφος Γιώργος Σεφέρης
- Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Γιώργος Σεφέρης
- Τhe Οfficial Web Site of the Nobel Prize, Giorgos Seferis
Ψηφιακό αρχείο ΕΡΤ
Γιώργος Σεφέρης: 29 Φεβρουαρίου 1900-1980, 80 χρόνια από τη γέννηση του Γιώργου Σεφέρη (Αρχείο ντοκιμαντέρ της Ε.Ρ.Τ.)
____________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου